Σχιστό, Σπάτα και άστεγος Κουφοντίνας

Αγροτικό όχημα σε κάμπο της Πτολεμαΐδας δοκιμάζει τα καινούργια λάστιχα ραντίζοντας τη γης.

Τομάτες ανοικτομάτες, τρακτέρ μαγκούρες, βλαχομανεκέν φρέζες, χημικά γουρούνια, λαδίλα και μπόλικη ελλαδίλα σύνθεσαν το πανηγυροσκηνικό που στήθηκε στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και στα πέριξ του, λίγο πριν από τον εορτασμό του αγίου βαλεντίνου. Αλλά να παρατηρείς την κυβέρνηση να υποβιβάζει το κινηματικόν του θέματος και τα μέσα μαζικής επιθεώρησης να κάνουν σε αυτά όψιμη αβάντα, ε, δεν θα πεθάνουμε ποτέ εμείς, Μάκη μου, ματς μουτς.

Πάντα υπήρχε άγιος βαλεντίνος στα μέρη μας; Οσα συνέβαιναν πριν από σαράντα χρόνια καθρεπτίζουν πως και να μην υπήρχε, θα έπρεπε να τον είχαν εφεύρει. Για να συνάδει με τους αγώνες που έσπειραν, άνθησαν, δεν έδρεψαν, αλλά χάραξαν δημιουργία και ασάφεια.

Στις 12 Φεβρουαρίου του 1976 η αστυνομία, χωροφυλακή ή πώς τη λέγανε, παίρνει ένα καλό μάθημα στα Σπάτα. Οι κάτοικοι διαμαρτύρονταν για την επικείμενη κατασκευή του αεροδρομίου στην περιοχή τους. Μάλιστα, είχαν κτίσει συμβολικά ένα κτίσμα-παρατηρητήριο σε ένα σημείο που είχε υποδειχθεί για να γίνει το αεροδρόμιο. Είχαν δεσμευθεί 42.000 στρέμματα με διάταγμα της χούντας των συνταματάρχηδων γι' αυτόν τον λόγο. Υπήρχε η εντολή να ξηλωθεί άμεσα, αλλά οι συγκεντρωμένοι απαίτησαν από τους χωροφύλακες να φύγουν.

Ακολούθησαν άγριες συμπλοκές και οι σπαταναίοι έτρεψαν σε φυγή τα ματ και την υπόλοιπη δύναμη της χωροφυλακής. Καταστράφηκε μια κλούβα, τραυματίστηκαν ντόπιοι και χωροφύλακες, συμπεριλαμβανομένου και του επικεφαλής, συνταγματάρχηδος και αυτός. Επίσης, οι αγρότες κράτησαν και ένα χωροφύλακα όμηρο, τον οποίο επέστρεψαν αργά στο τέλος της ημέρας στα αφεντικά του.

Μεγάλη ζημιά στις αύρες προκλήθηκε από πιτσιρικάδες σαμποτέρ, που κλότσησαν την καρδάρα με τα λάδια. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ένα περιπολικό που τόλμησε να περάσει από την πλατεία των Σπάτων ανατράπηκε από τους κατοίκους. Οι νικητές της μάχης είχαν και τα λάφυρά τους: ένα ολόκληρο φορτηγό με κράνη, ασπίδες κι άλλα εργαλεία καταστολής που παράτησαν οι χωροφύλακες.

Τα Νέα μία ημέρα μετά τα γεγονότα στα Σπάτα μιλά για πόλεμο. Αυτόπτες μάρτυρες, ο δήμαρχος και η χωροφυλακή λένε την άποψή τους και στο τέλος οι υπογράφοντες καθυσηχάζουν ότι μάλλον δεν θα γίνει το αεροδρόμιο εκεί.

 

Ο απλός ο χωροφύλαξ είχε πιστεί ότι κάνει... άτα στα Σπάτα. Η Ελευθεροτυπία από την άλλη κινήθηκε μεταξύ πεδίου και προπαίδειας. Πυροβολισμοί έπεσαν από ένστολους, οι συντονιστικές επιτροπές κατήγγειλαν επώνυμα τον δράστη, αλλά το αρνούνταν χωρίς συστολή.

Τη διαθήκη τους παρέδωσαν στη συντονιστική επιτροπή κατά του αεροδρομίου δώδεκα ντόπιοι, θυσιάζοντας τη ζωή τους στο όνομα της υπεράσπισης των δικαιωμάτων πάνω στη γη τους.

Δεν ήταν μόνο τα Μεσόγεια όμως που ανθούσαν, αλλά και τα κακοτράχαλα εδάφη στο Σχιστό-Ικόνιο, μια και από τις 5 Φεβρουαρίου το ίδιο έτος εκατοντάδες άστεγες οικογένειες της περιοχής είχαν ξεσηκωθεί και οριοθετούσαν με πέτρες και ξύλα εκτάσεις που ανήκαν στον δήμο Πειραιά, στον ΟΔΕΠ (εκκλησία) και σε κληρονόμους μεγαλοακτημόνων.

Ατομα που είχαν προλάβει κάτι να χτίσουν, δύο μέρες μετά, αντιστάθηκαν στην κρατική επιχείρηση που σκοπό είχε να γκρεμίσει εκατό παράγκες. Ενας εργάτης τραυμάτισε με τσιμεντόλιθο αστυφύλακα, ενώ άλλοι εξήντα κατρακήλησαν μια μπουλντόζα του δήμου στον γκρεμό, δεχόμενοι τη βάρβαρη επίθεση της αστυνομίας.

Στις 13 του μήνα οργανώνεται συλλαλητήριο και πορεία στη Βουλή από Ομόνοια, αλλά διαλύεται από την αστυνομία προτού αρχίσει. Αφού τους προειδοποίησαν ότι πρέπει να φύγουν γιατί δεν έχουν την κατάλληλη άδεια για συγκεντρώσεις -το '73 δεν τελείωσε;-, επιτέθηκαν σκίζοντας πανώ και κάνοντας συλλήψεις. Δεν γνώριζαν όμως ότι είχαν στα χέρια τους κάποιον που έπειτα από λίγα χρόνια θα έπαιρνε τρελές ρεβάνς.

Οι "έποικοι", κατά την Ελευθεροτυπία, καταπάτησαν μεν, με υποτυπώδη τρόπο δε, από τη στιγμή που οριοθετούσαν τον χώρο με πέτρες ή σκοινί-νήμα και μετά κωλοκάθονταν εκεί. Ενας βουλευτής της ΝΔ κατηγορείται για υποκίνηση και οι αγανακτισμένοι του Περάματος σηκώνονται για ζέσταμα, μέχρι να ενεργήσουν τα νόμιμα για τυχόν απρόβλεπτες συνέπειες. 

Η πορεία στις 13 Φλεβάρη στις 3 από Ομόνοια στη Βουλή δεν ξεκίνησε ποτέ. Διαλύθηκε έπειτα από μάχες σώμα με σώμα και σκληρά επεισόδια.

Ο 19χρονος τότε Δημήτρης Κουφοντίνας συλλαμβάνεται από την αστυνομία και μαζί με άλλους 11 οδηγείται την επόμενη μέρα στον εισαγγελέα με την κατηγορίας τη θρασύτητος κατά της αρχής. Ισως τότε συνειδητοποίησε ότι δεν αρκεί μόνο θρασύτητα, αλλά χρειάζεται και θαρσύτητα.

Τεράστια αξία έχουν τα δημοσιεύματα της εποχής που έκαναν λόγο για επέμβση της χωροφυλακής με επικεφαλής τον τάδε ή τον δείνα. Σίγουρα κατονομάζονταν και οι συλληφθέντες, αγωνιζόμενοι κ.λπ., πάντως το δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας της εποχής έβγαλε λαβράκι.